احتمال جدایی کالیفرنیا از آمریکا چقدر است؟

اعلام استقلال از طرف کالیفرنیا واقعا بعید است. اما بررسی پیامدهای احتمالی چنین اقدامی ما را با حقایق شگفت‌انگیزی از ایالات متحده – و این‌که قدرت واقعی کجا قرار دارد – روبه‌رو می‌کند.

جامعه آمریکا در سال‌های اخیر به شکل روزافزونی دوقطبی شده و جمهوریخواهان بیشتر محافظه‌کار شده و دموکرات‌ها بیشتر لیبرال.

برنارد گرافمن، استاد علوم سیاسی در دانشگاه کالیفرنیا، می‌گوید “ما از سال‌های پس از جنگ داخلی تا به امروز شاهد چنین دوقطبی شدیدی در سیاست نبوده‌ایم. دوقطبی موجود در کنگره هم در صد سال گذشته بی‌سابقه است.”

وضع در کالیفرنیا هم همین است. در چند سال گذشته اختلافات چه در داخل ایالت، و چه بین ایالت و باقی ایالات متحده، چنان افزایش یافته است که منجر به حداقل شش مورد درخواست برای تقسیم ایالت یا استقلال از ایالات متحده منجر شده است.

برای جدایی کالیفرنیا، خیلی چیزها باید دچار تغییر اساسی شود که به این راحتی نیست

دلایل متفاوتی در حمایت از این درخواست‌ها مطرح می‌شود، از جمله: عدم تطابق سیاست‌های دولت مرکزی با مصلحت اقتصادی کالیفرنیا؛ عدم امکان اداره درست ایالت به خاطر بزرگی بیش از حد آن؛ و اختلافات آشتی‌ناپذیر بین ارزش‌های حاکم در کالیفرنیا و باقی ایالات متحده.

البته استقلال کالیفرنیا در شرایط فعلی محال است. جدایی از ایالات متحده در قانون اساسی ممنوع شده است، و به نظر هم نمی‌رسد که اکثریت ساکنان این ایالت علاقه‌ای به این کار داشته باشند. اما بررسی پیامدهای احتمالی این اتفاق می‌تواند پرسش‌های زیادی درباره توازن قدرت و سیاست شکننده ایالات متحده مطرح کند.

جنگ داخلی؟

اولین پیامدی که باید به آن پرداخت بروز خشونت و جنگ رسمی است. شاید جنگ داخلی دیگری در ایالات متحده بعید به نظر برسد، اما ایالات جنوبی هم وقتی ۱۵۷ سال پیش اعلام جدایی کردند اصلا انتظار نداشتند که درگیر جنگی طولانی شوند.

تجزیه‌های دیگر هم در طول تاریخ با خشونت همراه بوده‌اند. پاسخ پاکستان به درخواست استقلال بنگلادش در ۱۹۷۱ نسل‌کشی و تجاوز گسترده بود. استقلال اریتره از اتیوپی هم ۳۰ سال طول کشید. البته همیشه چنین سرنوشتی در انتظار جدایی نیست. مثلا جدایی جمهوری چک از اسلواکی در ۱۹۹۳ کاملا آرام و بدون خشونت برگزار شد.

اما برخورد ایالات متحده با جدایی کالیفرنیا بیش از هر چیز به رهبران وقت کشور و نظرشان نسبت به این مساله بستگی دارد. استیون سایدمان، استاد امور بین‌الملل در دانشگاه اوتاوا، می‌گوید “جمهوری‌خواه‌ها شاید از این مساله خشنود هم شوند، اما دموکرات‌ها احتمالا با این تصمیم مخالفت خواهند کرد، چون برای همیشه در صحنه سیاسی ایالات متحده در حاشیه قرار خواهند گرفت.”

اما تفاوت اصلی با جنگ داخلی آمریکا این است که هیچ مساله بنیادینی، مثلا برده‌داری، وجود ندارد که اختلافات را شعله‌ور کند. هویت کالیفرنیا و بقیه ایالات متحده چنان با یکدیگر گره خورده است که وقوع جنگ را عملا منتفی می‌کند.

سیاست قدرت

بعید است ژنرال‌های ارتش ایالات متحده زیر بار اشغال نظامی کالیفرنیا بروند

هراس دموکرات‌ها در پی خروج آرام کالیفرنیا از ایالات متحده به واقعیت خواهد پیوست. کالیفرنیا پرجمعیت‌ترین ایالت کشور است، و جدایی‌اش توازن قدرت در کشور و کنگره را به نفع جمهوری‌خواه‌ها تغییر خواهد داد. در عین حال، از دست رفتن آرای الکترال این ایالت باعث خواهد شد که هیچ دموکراتی در آینده نزدیک به ریاست‌جمهوری ایالات متحده نرسد.

آقای سایدمان می‌گوید “وضعیت سیاسی دموکرات‌ها به شدت خراب خواهد شد. آن‌ها از اوایل دهه ۱۹۹۰ به بعد برای پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری به شدت به کالیفرنیا وابسته بوده‌اند.”

در چنین صورتی، دموکرات‌ها در سایر ایالات چاره‌ای نخواهند داشت جز این‌که به راست چرخند. به عقیده آقای گرافمن دموکرات‌ها، در نبود کالیفرنیا، “تنها می‌توانند به میانه‌روی در سیاست ایالات متحده امیدوار باشند – چیزی شبیه دوران آیزنهاور که اجماع سیاسی به کارهای بزرگی چون ساخت شبکه آزادراهی کشور منجر شد.”

سیاست به کنار، از دست دادن کالیفرنیا قطعا ضربه سختی به اقتصاد آمریکا وارد خواهد کرد. کالیفرنیا پنجمین اقتصاد بزرگ دنیا است (بزرگ‌تر از کل اقتصاد بریتانیا)، و مالیاتی که به خزانه دولت مرکزی می‌فرسد از هر ایالت دیگری بیشتر است. شدت نهایی ضربه به سیاست‌های تجاری و قراردادهای اقتصادی متقابلی بستگی خواهد داشت که بین طرفین امضا خواهد شد. ولی ایالات متحده در هر صورت ضربه خواهد دید.

کالیفرنیا جدا شود، اقتصادش هم جدا خواهد شد از جمله درآمد سالانه ۲۶۶ میلیارد دلاری شرکت اپل

برندون اولری، استاد علوم سیاسی در دانشگاه پنسیلوانیا، می‌گوید “ارزش دلار سقوط خواهد کرد و ممکن است یورو و یوان چین جای آن در اقتصاد جهانی را بگیرند.”

ایالات متحده جدید بدون کالیفرنیا جایگاه خود را در دنیا از دست خواهد داد، و چرخش سیاسی آن به راست احتمالا باعث تیرگی روابطش با کشورهایی نظیر کانادا، و نزدیکی بیشترش به کشورهایی نظیر روسیه و مجارستان خواهد شد. سیاست‌های ضدمهاجرتی شدیدتر این کشور قطعا بر روابطش با مکزیک هم سایه خواهد انداخت.

کالیفرنیای مستقلی که به دنبال یافتن جایگاه برتر در دنیا است، احتمالا سعی خواهد کرد که در مسائل مهمی نظیر تغییرات اقلیمی نقشی پیشرو ایفا کند. اما روی دیگر این سکه عقب‌گرد ایالات متحده در زمینه‌هایی چون قوانین زیست‌محیطی، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر، و موارد مشابه خواهد بود.

پناهگاه مهاجران

کالیفرنیا شاید برای مهاجران مقصد جذابتری از ایالات متحده شود. جذب افراد توانا به سیلیکون‌ولی و صنایع فضایی ادامه پیدا خواهد کرد، و احتمالا راه ورود افراد کم‌توانتر هم هموارتر خواهد شد. آقای اولری می‌گوید “جمعیت اسپانیایی‌زبان کالیفرنیا واقعا زیاد است و سهم کشاورزی در اقتصاد آن بسیار پررنگ است. نمی‌توانم تصور کنم که کالیفرنیای مستقل نخواهد سیاست مهاجرت جدیدی برای جذب مردم از آمریکای مرکزی و نقاط دیگر در پیش بگیرد.”

جنوب کالیفرنیا شاید پذیرای مهاجران باشد، اما شمال آن مخالف خواهد بود

اما جامعه کالیفرنیا اصلا یک‌نواخت نیست. جمعیت متنوع در جنوب شاید پذیرای مهاجران باشد، ولی جمعیت محافظه‌کار در شمال قطعا مخالفت خواهد کرد. کالیفرنیای مستقل لزوما یک کشور لیبرال نخواهد بود.

با این‌که اقتصاددانان بارها نشان داده‌اند که رشد اقتصادی یک بازی برد-برد است، اما ساکنان کالیفرنیای مستقل هم شاید درگیر تفکر غلط “ما در برابر آن‌ها” شوند. آقای گرافمن می‌گوید “قاعده مرسوم در امور مهاجرتی این است که هر کسی که اول در محلی ساکن باشد تصمیم خواهد گرفت که از ورود بقیه به آنجا جلوگیری کند.” هیچ ضمانتی وجود ندارد که کالیفرنیای مستقل از این قاعده مستثنا باشد.

همچنین، بر خلاف تصور خیلی‌ها، جدایی کالیفرنیا احتمالا به مهاجرت توده‌ای لیبرال‌های ساکن ایالات متحده به این کشور تازه‌تاسیس، و خروج جمهوری‌خواه‌ها از آن منجر نخواهد شد. آقای سایدمان می‌گوید “استقلال کالیفرنیا قطعا باعث تحرکات جمعیتی می‌شود، ولی نه در آن ابعادی که مردم فکر می‌کنند. بیشترش هم به خاطر مسائل شغلی خواهد بود.”

با این حال، جدایی کالیفرنیا ممکن است به بروز خواسته‌های مشابهی در دیگر نقاط ایالات متحده منجر شود. مثلا ایالت‌های شمال‌شرقی این کشور دیگر امیدی به رسیدن به قدرت سیاسی در این کشور جدید نخواهند نداشت. برای همین جدایی به تنها راه فرار خیلی از این ایالت‌ها از اکثریت دایمی جمهوری‌خواه بدل می‌شود.

این اتفاق شاید در فلوریدا و حتی قسمت‌هایی از تگزاس هم رخ دهد. چنین اتفاقی بدون پیشینه تاریخی نخواهد بود. چیزی که باعث فروپاشی کامل شوروی شد خروج جمهوری‌های بالتیک بود که راه را برای خروج اوکراین، گرجستان و دیگر جمهوری‌ها هموار کرد.

به گفته آقای گرافمن “در دنیایی که کالیفرنیا مستقل شده است، بدبینانه‌ترین سناریو ادامه روند تجزیه ایالات متحده است.”